📕میزگرد آزاد ادبی بوطیقا در موسسه‌ی شهرستان ادب :بحث و گفتگو ی قربان ولیئی ، زهیر توکلی سروش عمرانی و علیرضا سمیعی دربارۀ شعر عرفانی در زبان فارسی



خلاصه‌ی جلسه:

✔️ دکتر قربان ولیئی : «غنی‌ترین زبان برای بیان مواجیدی که همه در آن مشترک نیستند و تجربۀ عمومی نیست، شعر است که زبان رمز و اشاره دارد. می‌گوید: زبان معرفت گنگ است؛ کلامنا اشاره. لذا زبان عرفان فیگوراتیو، تصویری و شعری است؛ زیرا عارف برای درمیان‌گذاشتن مواجید یا همان یافته‌هایش باید هم‌دلی مردم را برانگیزد و آرام‌آرام آن‌ها را بالا بیاورد تا به او نزدیک شوند.»

✔️ زهیر توکلی: «شعر معاصر، هم در حوزۀ نقد و هم در حوزۀ شعر، تحت‌تأثیر هژمنی حزب توده، سویۀ سیاسی و اجتماعی پررنگی گرفته است. طوری‌که انگار باید در خدمت مبارزه باشد. یعنی این‌ها هرنوع شعری را ناچیز می‌دانستند و همین که نوشته‌ای طعم مبارزه می‌داد، آن را در بوق‌وکرنا می‌کردند.»

✔️ سروش عمرانی : «ببینید با کلی هزینه، فیلم می‌سازیم، ولی ماندگار نمی‌شود و گاهی مخاطب چندانی هم ندارد؛ هنوز نمی‌توانیم خطیرترین و عمیق‌ترین حرف‌های‌مان را در سینما بیاوریم. اما قدما تحت ژانر پذیرفته‌شده‌ای قصه می‌گفتند و شخصیت می‌ساختند و سعی داشتند با شناخت واکنش‌های مخاطب، او را هدایت کنند.»

✔️ علیرضا سمیعی : «در این نگرش‌های جدید یک‌‌جور تقلیل شعر عرفانی به اخلاق عرفی دیده می‌شود که بیشتر به تحریف شعر عرفانی و میراث عرفانی منجر شده است. مثلاً اگر این قرائت‌های رمانتیک از شعر عرفانی را سند و ملاک بدانیم، آن‌موقع نمی‌دانیم با آنچه از رفتار خشماگین و کردار بی‌پروای شمس تبریزی نقل شده چکار باید بکنیم. آیا باید بگوییم بسیاری از شاعران صوفی‌مسلک مثل سنایی و مولوی، عارف نبوده‌اند؟»