🎙سیاستمداران نیرنگ باز بریتانی که به حالت روحیه ایرانی پی برده و بارها وزن همشهری های ما را در میزان امتحان سنجیده‌اند اخلاق و آداب ما را بهتر از خودمان شناخته و خوب میدانند که این هوها و داد و فریاد ها، دکان بستن و خانه نشستن حتی یک قدم ایشان را از جاده مقصود منحرف نمیکند. علمای روحانی اسلام را از بین النهرین تبعید میکنند و چون احساسات صوری و هیجان سطحی ما را مشاهده می نمایند، برای حفظ ظاهر یا اصلاح ذات البین وزیر مختار ایشان از تهران حرکت میکند و تازه معلوم نیست عزیمت او برای رفع غائله یا شدت این نائره بوده است.

تجار ایرانی تعطیل میکنند. کسبه دکاکین خود را میبندند مردم اجتماع نموده شب و روز دعا میخوانند اظهار تنفر و تحسر می نماید اما زمامداران دولت انگلیس که برای استعمار و محو استقلال دول کوچک و ناتوان قائل به هیچ قید و شرافتی نیستند تمام این اظهارات تاثر و نفرت را با لبخندی مستهزئانه نگریسته و به عقل ما میخندند.

این تعطیل و اجتماع بعد از دو روز تمام شده و سر و صداها می خوابد و فردا باز انگلیسی ها همین معامله را نسبت به یک دسته دیگر از احرار بین النهرین به طور سخت تر به جا می آورند. برای چه؟! برای اینکه ما نمیخواهیم تا درجه‌ای که میتوانیم با اسلحه آنها مسلح شویم.

اسلحه بزرگ انگلیس ها امروز تجارت آنهاست! با همین اسلحه است که بر یک ثلث دنیا حکومت می کنند. ما نیز هرچند بیچاره و فقیر هستیم، هر قدر گدا و بی چیز می باشیم باید با آنها مبارزه اقتصادی را شروع نماییم. به چه شکل؟! با این ترتیب که اولا هیئت تجار به عوض تعطیل بازار تصمیم بگیرند امتعه انگلیس را وارد نکنند و در همین حال فرد فرد ایرانی استعمال متاع انگلیس را وجدانا و به تدریج حرام دانسته و از خرید و فروش آن خودداری نمایند...

مقاله ای از فرخی یزدی شاعر و نویسنده آزادی خواه

به بهانه سالگرد درگذشت وی